Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie refereert aan een therapievorm waar cognitieve en gedragtherapeutische interventies zijn gecombineerd. Cognitieve interventies zijn afgeleid van het cognitieve model, waar beschouwd wordt dat ons denken, onze interpretaties en opvattingen over de realiteit een invloed hebben op onze gedragingen en emoties. Gedragstherapie is een stelsel van interventies afgeleid van de leerparadigma: klassieke en operante conditionering. Bij klassieke conditionering krijgt een neutrale stimulus een betekenis in de combinatie met een betekenisvolle stimulus. Zo kan deze neutrale stimulus via deze betekenis een gedrag uitlokken die in oorsprong behoorde bij de betekenisvolle stimulus. Operant leren houdt in dat de consequentie van het gedrag  kan leiden tot versterking of uitdoving van het gedrag. Bij gedragstherapie staat dus het gedrag centraal. Hoe je handelt bepaalt in belangrijke mate hoe je je voelt. Beide kunnen niet los van elkaar gezien worden. Er is een sterke wisselwerking en beïnvloeding tussen onze gedragingen, cognities (gedachten), gevoelens en de gevolgen ervan.

Cognitieve gedragstherapie is bewezen effectief en bestaat dus uit een verzameling van verschillende wetenschappelijk onderbouwde en bewezen behandelingen. Het is een evidence based therapie, zie ook Korrelboom (geïntegreerde cognitieve gedragstherapie) voor wie meer wilt weten. Het heeft als doel cliënten inzicht te geven in hun gedachten, gevoelens en gedragingen en het maakt duidelijk hoe deze de klachten kunnen in stand houden. Dit kan aan de hand van oefeningen, thuisopdrachten en het uitvoerig bespreken van gedachten, hun betekenissen en functies. Binnen cognitieve gedragstherapie leer je nieuwe vaardigheden aan en dat is werken. Het vraagt ook van de cliënt de nodige inzet, wilskracht, coöperatie, bereidheid en motivatie.

Er bestaan ook verschillende stromingen binnen de cognitieve gedragstherapie die elk hun andere accenten leggen, zoals bijvoorbeeld: dialectische gedragstherapie (zie verder), schemagerichte cognitieve therapie en rationeel-emotieve therapie (RET). De verschillende stromingen hebben naast andere accenten ook hun toepassingsgebied voor specifieke doelgroepen.

Binnen de praktijk worden cognitieve gedragstherapeutische behandelingen toegepast geïntegreerd in een geheel psychologisch behandeltraject. Zo kan binnen een contextueel psychotherapeutisch traject imaginaire exposure worden toegepast in de behandeling van traumatische gebeurtenissen uit het verleden.